Beste Wills: Ik word dit jaar 65 en merk dat de gesprekken met familie, vrienden, bekenden en collega’s steeds vaker gaat over ziektes en doodgaan. Als we bij elkaar zijn begint er altijd wel iemand over die-en-die die heel ziek, stervende of overleden is. Vaak volgt er dan een zwartgallige competitie van wie het treurigste verlies geleden heeft, met de meest hartverscheurende en beeldende details.
Mijn ouders, een broer en een schoonzusje zijn al overleden, maar ik zou nooit in detail vertellen over hun dood in een koetjes en kalfjes gesprek in een gemengd gezelschap. Vlak voor een concert of bij de kassa wil ik al helemaal niet horen hoe een geliefde tante de strijd tegen kanker verloren heeft. Hoe kan ik hiermee omgaan zonder asociaal te zijn? Volgende vraag: Ben ik asociaal?
Beste Asociale: Asociaal nee. Eerder intolerant. Herinner je je nog hoe je leven er dertig jaar geleden uitzag, toen huizen kopen, kinderen en carrière het gesprek van de dag waren. Ook toen werd in detail gesproken over de bevalling, ontslag of affaires en ik durf te wedden dat het dezelfde mensen zijn die nu graag over ziektes en dood praten. Niet voor iedereen gaat dit over koetjes en kalfjes, voor de vuist weg wat aankletsen. Wat voor jou een competitie in leed en ellende is, is voor anderen verbinding zoeken, delen in voor- en tegenspoed: “That which is shareable is bearable”. Ongewild geïnformeerd worden over medische details van een onbekende is het ene uiterste qua wenselijk, maar iedereen die zijn hart wil uitstorten over zijn (al dan niet geliefde) ouders, broer, zus, partner, vriendin die overleden is of ziek, mag naast mij komen zitten. Plek zat, ook voor jou.
Je kunt altijd proberen voorzichtig van onderwerp te veranderen als het je teveel wordt. ”Wat erg voor je. Ik herinner me dat jullie dit jaar met de camper weg zouden gaan, klopt dat? Kan dat nu nog doorgaan?” Of verleg vriendelijk de aandacht door vragen te stellen over het leven van de zieke of overledene, zoals waar en hoe ze woonden en leefden, in plaats van hun lijden of sterven. Zie je jezelf zoiets zeggen? Dan verdien je sowieso al punten voor de moeite en wie weet welke verrassingen je kant nog opkomen.